ABD’nin Ohio eyaletinde zehirli kimyasal taşıyan trenin raydan çıkarak etraf felaketine neden olduğu kazanın üzerinden iki hafta geçmesine karşın olayın yaşandığı kasaba sakinleri, bölgeyi tesiri altına almaya devam eden duman bulutu, kalıcı hale gelen koku ve içme suyunun güvenliği üzere birçok hususta yetkililerden şeffaflık bekliyor.
Ulusal ve memleketler arası medyada yer alan haberlere nazaran, trende taşınan kimyasal unsur ölçüsünün, resmi sayılarda açıklananın çok üzerinde olduğuna, bölge sakinlerinden gizemli rahatsızlıklar ve hayvan vefatlarına ait bilgiler geliyor.
ABD’nin Ohio eyaletinin Doğu Filistin kasabası yakınlarındaki demir yolunda 3 Şubat’ta meydana gelen etraf felaketinde, kimyasal unsur taşıyan 150 vagonlu trenin 50 vagonunun raydan çıkmasının akabinde patlamalar olmuştu. Patlamalar sonrası etrafa yüksek ölçüde zehirli kimyasalın yayılmasıyla bölge sakinlerinin tahliyesine karar verilmişti.
Hadisenin akabinde bölge sakinlerinde baş ağrısı, göz yanması, öksürük, halsizlik üzere şikayetler ve hayvan vefatlarına rastlanıldığı haberleri medyada yer almıştı. New York Post gazetesi de trenin taşıdığı zehirli kimyasalların ölçüsünün açıklananın çok üzerinde olduğunu yazmıştı.
Ohio Valisi Mike DeWine’ın olaya ait basın açıklamasını takip eden muhabirin polis tarafından gözaltına alınması, “kimyasal felaket” muammasına ait tartışmaları daha da alevlendirmişti.
Beyaz Saray’dan dün yapılan açıklamada, federal kurum EPA’nın bölgede eyalet yetkilileriyle çalışmalar yürüttüğünü, Joe Biden idaresinin kazayı yakından takip ettiği, mahallî idarecilerle muhtaçlıklarını gidermek için temasta olduğu aktarılmıştı.
Kazanın meydana geldiği yaklaşık 4 bin 700 nüfuslu Doğu Filistin kasabası halkı ise dün yaptıkları genel bir toplantıda, yetkililerin açıklamalarına yönelik güvensizliği lisana getirmiş, bölgede tesirini sürdüren duman bulutu, kalıcı hale gelen koku ve içme suyunun güvenliği üzere birçok mevzuda kaygılarını ortaya koyarak yetkililere şeffaflık daveti yapmıştı.
Kasaba sakinleri, yapılan resmi açıklamaların kendilerini tatmin etmediğini belirterek, başta Ulaştırma Bakanlığı ve tren şirketi Norfolk Southern olmak üzere yetkilileri sert bir lisanla eleştirmişti.
Ohio Doğal Kaynaklar Departmanı yetkilileri, suda yaşayan tiplerin dışındaki evcil yahut yabani hayvanların kimyasal sızıntılardan etkilendiğini gösteren delillere rastlanmadığını duyurdu.
Ohio Eyaleti Sıhhat Müdürü Dr. Bruce Vanderhoff da kazanın yakınında meydana gelen hayvan ölümlerinin nedeninin hava kirliliği olmadığını öne sürerken, bölge sakinlerine, içme suları üzerinde tüm testler tamamlanana kadar şişe suyu kullanmaları davetinde bulundu.
Bölgede yaşayanların, kazadan sonra baş ve boğaz ağrısı ile burun ve göz tahrişi üzere semptomlardan şikayetçi olduğuna, bunların da kimyasal tankerlerden havaya salınan uçucu organik bileşiklerden kaynaklanabileceğine dikkat çekildi.
Öte yandan, Ohio Valisi Mike DeWine’ın olaya ait basın açıklamasını takip eden muhabirin polis tarafından gözaltına alınması, “kimyasal felaket” muammasına ait tartışmaları daha da alevlendirdi.
ABD Etraf Muhafaza Ajansının (EPA) Ohio ünitesi ve eyalet yetkilileri, kimyasal sızıntıdan kaynaklanan kirliliği denetim altına almak için su yollarına petrol tutma manileri konulduğunu, kirlenmiş toprak ve suyun havalandırma tekniği ile temizlenmeye çalışıldığını belirtti.
EPA acil müdahale gruplarının, yaklaşık 500 metreküp “vinil klorürle etkilenmiş malzemeyi” kazarak topraktan çıkardığı ve ayrıyeten daha fazla su kaynaklarının etkilenmesini önlemek için kirlenmiş toprağın etrafındaki hendekleri kapattığı kaydedildi.
EPA yetkilileri ayrıyeten, kazadan sonra birinci kirlilik bulutunun Ohio Irmağı’na karıştığını lakin ırmağın çok büyük olmasından ötürü “kirleticileri süratli halde seyreltebileceğini” düşündüklerini, bölgedeki su arıtma tesislerinde de suda kalan düşük düzeydeki uçucu organik bileşiklerin temizlenmesi ile suyun içilebilir hale geleceğini savundu.
Resmi açıklamalar kimyasal sızıntıya ait çok korkulacak bir tablo olmadığı istikametinde olsa da bilhassa uzun vadede bu kimyasal felaketin tesirleri bölge halkında tasaya neden oluyor.
Çevre uzmanları, kazadan sonra kimyasal yangınları söndürmek için kullanılan uzun ömürlü ve potansiyel olarak daha tasa verici bir kimyasal sınıfı olarak nitelenen polifloroalkilin (PFAS) de etrafa tesirinin araştırılması gerektiğine dikkati çekiyor.
EPA yetkilileri, evvelki gün, bölgedeki suyu şimdi PFAS için test etmediklerini lakin üzerinde çalışmaya başlayacaklarını belirtirken, Northeastern Üniversitesinden PFAS uzmanı Kimberly Garrett, CNN’e, başka kimyasalların güneş ışığına, havaya ve suya maruz kaldığında parçalanabilirken PFAS’ın doğal olarak parçalanmadığına işaret etti.
Öte yandan, kazaya karışan tren şirketi Norfolk Southern, bölgede yaşayanları desteklemek için birinci olarak 1 milyon dolarlık fon oluşturduğunu ve kaza sonrası çevreyi temizlemek için ellerinden geleni yaptıklarını açıkladı.
Şirket, daha sonra, sızıntının olduğu bölgede yardım yapacağı alanı genişleterek, şu ana kadar 1000’den fazla aileye toplam 1,5 milyon dolar tahliye kaynaklı masrafları karşılamak için mali yardım dağıtıldığı bilgisini verdi.
EPA yetkilileri ise bugün yaptıkları açıklamada, tehlikeli kimyasallar taşıyan trenin raydan çıkmasıyla ilgili soruşturmaların devam ettiğini, tren şirketi Norfolk Southern’ı sorumlu tutmayı planladıklarını belirtti.
Bugün ayrıyeten, Ohio ve Pennsylvania’yı temsil eden dört ABD’li senatörün, EPA ile Ulusal Ulaştırma Güvenliği Şurası’na mektup göndererek, EPA’nın kaza soruşturması hakkında planları ve kazanın etraf üzerindeki uzun vadeli tesirleri ile Norfolk Southern’ın nasıl sorumlu tutulacağı istikametinde daha fazla bilgi talep ettikleri kaydedildi.