Karadağ parlamentosunun Anayasa Kurulu oturumu sırasında Anayasa Mahkemesi yargıçlarının seçim sürecine ait şiddetli tartışmaların yaşandığı sırada anayasanın çiğnendiğini ve ülkede “anayasal bir darbe girişimi” kelam konusu olduğunu savunan muhalif milletvekilleri, salona sis bombası attı.
Sis bombası atıldığı sırada iktidar ve muhalefetten parlamenterler ortasında, Anayasa Mahkemesi’ndeki üç hakimin emeklilik kaidelerini yerine getirip getirmedikleri ve yeni hakimlerin seçimi sürecinin başlatılması konusunda sert tartışmalar yaşanıyordu.
Muhalif parlamenterler, mahkemedeki üç hakimin emekli edilmesine yönelik teşebbüsü “anayasal darbe” olarak nitelendirdi. Anayasa Komitesi Lider Yardımcısı olan Karadağ Sosyalistleri Demokratik Partisi (DPS) Milletvekili Nermin Abdic, arkadaşlarıyla birlikte oturumun devam etmesine müsaade vermeyeceklerini söyledi.
Sis bombası ile oluşan kaosun akabinde komite çalışmaya devam etti ve Anayasa Mahkemesinin iki üyesinin parlamento tarafından seçimi sürecinin başlatılmasına ve Karadağ Cumhurbaşkanı tarafından seçilecek iki üyesi için ise Cumhurbaşkanı Jakov Milatovic ile görüşme yapılmasına karar verildi.
Bu karar çerçevesinde Parlamento Başkanı Andrija Mandic, parlamentonun genel şura oturumunda Anayasa Mahkemesi yargıçlarından Dragana Djuranovic’in misyon mühletinin dolduğunu ilan etti. Muhalif milletvekilleri bu açıklamayı “ihanet” sloganlarıyla protesto etti.
Parlamentoda basın mensuplarına konuşan DPS Başkanı Danijel Zivkovic, Karadağ’da bir “anayasal darbe” gerçekleştiğini savundu. Zivkovic, “Bu darbenin emeli, hükümetin talimatları doğrultusunda çalışacak bir Anayasa Mahkemesi teşkil etmektir. Bu yaşananların ve yaşanacakların sorumlusu, Başbakan Milojko Spajic ve Meclis Başkanı Andrija Mandic’tir.” ifadelerini kullandı. Zivkovic, savcıları “darbecilerin faaliyetlerini incelemeye” davet etti.
Yedi üyeli Karadağ Anayasa Mahkemesinde halihazırda altı hakim misyon yapıyor ve iktidar partileri, üç hakimin emeklilik kaidelerini yerine getirdiğini savunarak bunların yerine yenilerinin seçilmesini talep ediyor. Yargıçların emeklilik kararının Anayasa Mahkemesi tarafından verilmesi gerektiğini savunan muhalefet ise iktidarın bu istikametteki teşebbüsüyle Anayasa Mahkemesini kendi denetimine almaya çalıştığını savunuyor.
Karadağ, 2022’de de benzeri bir anayasal kriz yaşamış ve yeni üyelerin seçilemediği mahkeme üç üye ile karar alamaz duruma gelmişti. Bu durum AB ve ABD tarafından sert bir halde eleştirilmiş ve ülkenin AB üyelik sürecinin riske gireceği uyarısı yapılmıştı. Kriz 2023’te siyasi uzlaşı sonucunda aşılmıştı.